Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne en Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker waarschuwen op deze Valentijnsdag voor 'Tinder Swindlers' en andere vormen van online fraude via dating apps.

Die vriendschapsfraude blijft een wijdverspreide vorm van oplichting, waarbij fraudeurs steeds creatiever en gemener worden, en slachtoffers meer en meer geld kwijtraken.

Vriendschapsfraude is het fenomeen waarbij oplichters het vertrouwen winnen van mensen die ze online ontmoeten. Vaak gebeurt dat door gedurende een lange periode contact te houden met het slachtoffer, persoonlijke gesprekken te voeren en beloftes voor de toekomst aan te gaan.

Op die manier krijgen slachtoffers het gevoel dat de persoon aan de andere kant van het scherm echt om hen geeft, voelen ze wederkerige liefde of vriendschap en zouden ze voor hun 'geliefde' door een vuur gaan.

Of ... heel veel geld durven uitgeven.

Bovenstaand scenario is exact wat je vandaag te zien krijgt in de populaire Netflix-documentaire 'The Tinder Swindler'.

Daarin getuigen drie jonge vrouwen hoe ze het slachtoffer werden van een nietsontziende meesteroplichter. Die knappe dertiger liet hen geloven actief te zijn in de luxebusiness en verleidde hen met chique snoepreisjes en dinertjes in een wolk van weelde en romantiek.

De slachtoffers gingen er zo van uit dat de man er warmpjes bijzat en lieten hem stap voor stap hun hart veroveren.

Na enkele weken nam hij hen in vertrouwen over een dreigend gevaar, dat hij concreet maakt met foto's in ambulances en paniekerige tekstberichten. Op dat moment komt het perfecte plaatje van de slachtoffers in gevaar en raken ze in paniek. En net op het moment dat die angst groot genoeg werd, sloeg de oplichter toe en vroeg hij geld om zich zogenaamd in veiligheid te brengen. In werkelijkheid gebruikte hij de enorme sommen geld echter om opnieuw liederlijk uit te pakken en een nieuw slachtoffer aan de haak te slaan.

De zaak uit de documentaire is een extreem voorbeeld, maar de realiteit toont dat het helemaal niet uit de lucht gegrepen is.

1.781 meldingen in België

Zo meldt de staatssecretaris voor Consumentenbescherming, Eva De Bleeker, dat er vorig jaar in België alleen al, 1781 meldingen werden gemaakt van frauduleuze vriendschappen.

Dat is voor het tweede jaar op rij een stijging en toont het aan dat de praktijk nog steeds aan succes wint, vooral in vergelijking met de cijfers voor de coronacrisis (1317 meldingen in 2020 tegenover 718 meldingen in 2019).

De trend gaat hand in hand met de verbreding van het gebruik van allerhande social media en online datingapps. Bovendien worden oplichters ook steeds creatiever, waardoor iedereen slachtoffer kan worden.

Daarom vindt staatssecretaris De Bleeker dat burgers hier niet genoeg voor gewaarschuwd kunnen worden. Ze geeft daarbij ook een aantal tips mee om vriendschapsfraude te herkennen.

Zo raadt ze aan om altijd op je hoede te zijn wanneer je online iemand ontmoet. Ga altijd na met wie je te doen hebt en praat indien mogelijk, offline, over je gevoelens met iemand die je kan vertrouwen.

Schrijf een online contact of iemand waar je officieel niets over weet, ook nooit geld over en geef nooit je persoons- of kredietkaartgegevens door.

Liep je toch in de val? Dan verbreek je als slachtoffer best meteen elke vorm van contact, noteer je alle mogelijk informatie die je over de oplichter hebt en meld je de fraude op meldpunt.belgië.be (optie 'vriendschapsfraude').

Je krijgt dan meteen informatie over de stappen die je nog kan ondernemen, zoals gerechtelijke opvolging.

Het is belangrijk om steeds klacht in te dienen bij de politie, meldt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. Vaak gaat het immers om criminele netwerken die op grote schaal slachtoffers maken.

Het aantal gevallen van cybercriminaliteit is de voorbije jaren exponentieel gestegen. Waar de daders vroeger veelal vanuit het buitenland opereerden, zien we dat er steeds meer sprake is van binnenlandse criminele bendes.

En de technieken die ze daarbij toepassen, zoals vriendschapsfraude, worden steeds verfijnder.

Daarom investeert Van Quickenborne structureel 1,46 miljoen euro in 7 nieuwe cybermagistraten bij het Openbaar Ministerie en 26 extra ondersteunende krachten en IT-specialisten.

Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker: 'Het is weerzinwekkend om te zien hoe genadeloos online oplichters soms te werk gaan, zeker in het geval van vriendschapsfraude. Ze misbruiken in dat geval schaamteloos het vertrouwen en de emoties van hun slachtoffers.

Die verliezen daardoor niet alleen enorme sommen geld, maar moeten achteraf ook emotioneel uit een diep dal kruipen. Daarom is het essentieel om zo veel mogelijk mensen te waarschuwen voor deze praktijken en, nog belangrijker, om de daders op te sporen en passend te straffen'

Vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne: 'We zien dat dezelfde methodes bij vele verschillende slachtoffers worden toegepast. Het is duidelijk dat hier vaak professionele criminele bendes achter schuilgaan.

Dat blijkt ook uit de exponentiële toename van online oplichting de voorbije jaren en de gewiekste methodes die gebruikt worden. Die bendes vervolgen is niet evident, maar politie en parket bewijzen onder meer in het SKY-ECC-dossier dat ze zelfs de meest afgeschermde criminele netwerken kunnen blootleggen en de daders identificeren en vervolgen.

Dat moet ook gebeuren als het over cyberbendes gaat. Daarom investeren we in extra gespecialiseerde mensen bij justitie. Van de meer dan 30 mensen die erbij komen zijn er vandaag al 12 aangeworven. Zij bijten zich vast in dit soort dossiers en gaan achter die criminelen aan.'

Meer info over vriendschapfraude en andere vormen van online fraude? http://temooiomwaartezijn.be

Foto JP/NN.